Het Futurize!-proces voor Finance
Managementbladen staan vol met artikelen over de future of work en het zogenaamde future proof maken van organisaties, oftewel het vermogen om te gaan met veranderingen in de toekomst. In die artikelen wordt gerefereerd aan een aantal disruptors en/of megatrends en de gevolgen die hiervan te verwachten zijn voor organisaties. Wat echter beduidend minder aan bod komt, is de manier waarop een organisatie zich hierop kan voorbereiden, ofwel ‘future-proof’ gemaakt kan worden. En dat is een gemiste kans, want alle onderdelen van een organisatie moeten in actie komen, inclusief de verschillende staf en supportgebieden, mede onder aanvoering van de financiële functie.
Dat het goed fout kan gaan, behoeft nauwelijks toelichting. Dit wordt eenvoudig geïllustreerd door de COVID-pandemie, die heeft aangetoond dat vel organisaties – en hun financiële functies – niet klaar waren voor de ravage die deze veroorzaakte, met aanzienlijke negatieve consequenties tot gevolg. Er waren weliswaar ook organisaties die profiteerden van de pandemie (zoals voedselproducenten, supermarkten en ICT-bedrijven) maar dan was daarbij ook niet altijd sprake van een bewuste strategie, eerder een ’toevallig’ profiteren. Een organisatie en al haar functies zou dus ten alle tijden toekomstbestendig moeten zijn. de financiële functie kan en moet hiervoor het voortouw nemen. Immers, deze functie zit in het midden van het ‘organisatieweb’ en heeft relaties met alle andere functies ind e organisatie. Zo kan de financiële functie een voortrekkersrol vervullen: als ze zichzelf verbetert, kan ze als rolmodel fungeren voor de andere functies.
Megatrends en disruptors
Om financiële functies daarbij te helpen, hebben wij wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de meest voorkomende verstoringen waar organisaties mee te maken krijgen in de nabije toekomst, en hoe op deze verstoringen kan worden ingespeeld. Uit dat onderzoek kwamen 13 megatrends en 1 disruptor naar voren waar organisaties zich op in moeten stellen.
Megatrends zijn belangwekkende sociale, economische, politieke en technologische veranderingen of bewegingen die nu of in de nabije toekomst jarenlang veel invloed (gaan) uitoefenen op organisaties. Megatrends ontwikkelen zich geleidelijk en worden door het bedrijfsleven aanvankelijk nauwelijks opgemerkt. Tot het moment dat ze een ‘tipping point’ of kantelpunt bereiken. De trend wordt dan ‘mega’ en de gevolgen zijn overal merkbaar – binnen de samenleving en binnen organisaties.
Disruptors zijn sterke veranderingen die ogenschijnlijk plotseling en onverwacht opdoemen en een hoge maatschappelijke en economische impact hebben. Ze zijn – in tegenstelling tot megatrends – onvoorspelbaar en dat maakt het moeilijk om je er op voor te bereiden. Megatrends en disruptors kunnen zakelijke kansen bieden, maar men ziet ze vaak als bedreigend voor de groei van bedrijven of zelfs voor hun voortbestaan.